Privatësia në internet: çfarë janë dark pattern?

Garantori për mbrojtjen e të dhënave personale ka publikuar një faqe informacioni që përshkruan të ashtuquajturat dark pattern, ose modele mashtruese të dizajnit që mund të përfaqësojnë një rrezik për privatësinë. Këto janë “mashtrime” të përdorura nga disa faqe interneti për të mbledhur të dhëna personale të panevojshme, pa marrë pëlqimin paraprak nga përdoruesit.

Çfarë janë dark pattern?
Bordi Evropian për Mbrojtjen e të Dhënave (EDPB) publikoi udhëzime më 14 shkurt që përshkruajnë modelet e errëta dhe shpjegojnë se si t’i shmangni ato. Dokumenti përmban gjithashtu rekomandime praktike për menaxherët e faqeve (në veçanti mediat sociale), projektuesit dhe përdoruesit. Modelet mashtruese të dizajnit përdoren për të ndërtuar ndërfaqe dhe shtigje navigimi që ndikojnë në veprimet në internet dhe kështu çojnë në mbledhjen e padëshiruar të të dhënave.

Dark pattern mund të ndahen në gjashtë kategori:

Overloading: Përdoruesit shohin një numër të madh kërkesash, informacionesh dhe opsionesh që çojnë në ndarjen e paqëllimshme të të dhënave personale
Skipping: ndërfaqet janë të dizajnuara në atë mënyrë që përdoruesit të harrojnë ose të mos reflektojnë mbi aspektet që lidhen me mbrojtjen e të dhënave të tyre
Stirring: Zgjedhjet e përdoruesve ndikohen nga shfrytëzimi i emocioneve të tyre ose përdorimi i shenjave vizuale
Obstructing: përdoruesit pengohen në procesin e informimit të tyre për përdorimin ose menaxhimin e të dhënave të tyre
Flickle: përdoruesit pranojnë përpunimin e të dhënave të tyre pa kuptuar se cilat janë qëllimet për shkak të një ndërfaqeje të paqëndrueshme ose të paqartë
Left in the dark:ndërfaqja është krijuar për të fshehur informacionin dhe mjetet e kontrollit të privatësisë nga përdoruesit

Të gjitha këto modele të projektimit janë të ndaluara, pasi e shtyjnë përdoruesin të ndajë më shumë të dhëna sesa është e nevojshme.


This is a companion discussion topic for the original entry at https://zero1.al/2023/04/24/privatesia-ne-internet-cfare-jane-dark-pattern/