Kalendari Historik 30 Maj 2023

1913 – Nënshkruhet zyrtarisht Traktati i Londrës, është nënshkruar ky traktat duke përfunduar Luftën e Parë Ballkanike. Konferenca e Londrës kishte përfunduar në 23 Janar 1913, kur u bë grusht shteti osman i 1913 dhe Viziri i Madh Osmane Kamil Pasha u detyrua të jepte dorëheqjen. Me pa të drejtë, territoret shqiptare u konsideruan si pjesë e Perandorisë Osmane dhe iu dhanë, Serbisë, Malit të Zi, Bullagrisë, dhe Greqisë.

 

1937 – Ndodh, Masakra e Ditës së Përkujtimit, ku policia e Çikagos qëllon dhe vret dhjetë punëtorë demonstrues. Katër vetë, vdiqën atë ditë dhe gjashtë të tjerë humbën jetën, më pas nga plagët e tyre. Nëntë persona mbetën me aftësi të kufizuara përgjithmonë dhe 28 të tjerë patën lëndime të rënda në kokë nga të shtënat e policisë. Asnjë nga policët nuk u ndoq kurrë penalisht.

 

1946 – Lind në Kolubara, Dragan Dzajiç. Dzajiç, është një ish-futbollist serb që konsiderohet gjerësisht si një nga futbollistët më të mirë që debutoi për ish-Jugosllavinë. Ai, është parë nga disa ekspertë të futbollit si ndoshta një nga lojtarët më të vlerësuar të futbollin Evropian, kur luante për Crvena Zvezdën. Në 2011, Dzajić u emërua si pjesë e “Kampionatit më të madh Evropian të të gjitha kohërave” nga UEFA.

 

1960 – Vdes në moshën 70 vjeçare, Boris Pastërnak. Pastërnak, ishte një poet, romancier dhe përkthyes letrar rus. Ai, është autori i Doktor Zhivago (1957), një roman që zhvillohet midis Revolucionit Ruse të vitit 1905 dhe Luftës së Dytë Botërore. Doktor Zhivago u refuzua për botim në BRSS, por dorëshkrimi u kontrabanduar në Itali për botim. Doktor Zhivago ka qenë pjesë të kurrikulës kryesore shkollore ruse që nga viti 2003.

 

1961 – Diktatori dominikan, Rafael Trujillo mbetet i vrarë nga një atentat në Santo Domingo. Ai ishte viktima e një prite të komplotuar nga një numër personash, midis të cilëve, Gjenerali Juan Tomas Diaz, Pedro Livio Cedeno, Antonio de la Maza, Amado García Guerrero dhe Gjenerali Antonio Imbert Barrera. Presidenti John F. Kennedy mësoi për vdekjen e tij gjatë një takimi diplomatik me Presidentin Francez Charles de Gaulle.

 

1971 – Gjatë Programit Mariner, Mariner 9 është nisur për të hartuar 70 përqind të sipërfaqes në hapësirë, dhe për të studiuar ndryshimet e përkohshme në atmosferë dhe sipërfaqen e Marsit. Pas shfaqjes së stuhive të pluhurit në planet për disa muaj pas mbërritjes së saj, orbiteri arriti të dërgojë përsëri foto të qarta të sipërfaqes. Mariner 9 u kthye me 7329 imazhe gjatë misionit të tij, i cili përfundoi në 1972.

 

1975 – Themelohet, Agjensia Evropiane e Hapësirës. Kjo, është një organizatë ndërqeveritare e 22 shteteve anëtare kushtuar eksplorimit të hapësirës. E vendosur me seli në Paris, ESA ka një staf mbarëbotëror prej rreth 2.200 në 2018 dhe një buxhet vjetor prej rreth 6.68 miliardë euro (7,43 miliardë dollarë amerikanë) në vitin 2020. Ajo është quajtur edhe si NASA e kontinentit europian.

 

2012 – Ish presidenti i Liberisë Charles Taylor është i dënuar me 50 vjet burg për rolin e tij në mizoritë e kryera gjatë Luftës Civile të Sierra Leone. Në vend, kundërshtimi ndaj qeverisë së tij u rrit, duke arritur kulmin me shpërthimin e Luftës së Dytë Civile Liberiane (1999–2003). Deri në vitin 2003, Taylor, ishte paditur zyrtarisht nga Gjykata Speciale për krimet në Sierra Leone.

 


This is a companion discussion topic for the original entry at https://memorie.al/kalendari-historik-30-maj-2023/