Kalendari Historik 16 Nëntor 2022

1872 – Në Britaninë e Madhe, ndodh , greva e parë e Policisë Metropolitane, e zhvilluar ndonjëherë. Greva e Policisë Metropolitane ishte një refuzim për të punuar nga 180 oficerë të Divizioneve D, E dhe T të Policisë Metropolitane më 16 nëntor 1872. Ishte një përgjigje ndaj shkarkimit të PC Goodchild dhe, kërkesa për pagë dhe kushte më të mira. Ky veprim ishte i rëndësishëm për krijimin e një precedenti për veprim kolektiv nga policia me qëllim të përmirësimit të kushteve të punës.

 

1914 – Zyrtarisht në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, hapet Banka e Rezervave Federale. Një Bankë e Rezervës Federale është një bankë rajonale e Sistemit të Rezervave Federale, Nga kjo varet sistemi bankar qendror i Shteteve të Bashkuara. Gjithsej janë dymbëdhjetë banka, nga një për secilën nga dymbëdhjetë Rrethet Federale të Rezervave që u krijuan nga Akti i Rezervës Federale të vitit 1913. Bankat janë bashkërisht përgjegjëse për zbatimin e politikës monetare të përcaktuar nga Komiteti Federal i Tregut të Hapur.

 

1933 – Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe Bashkimi Sovjetik, vendosin marrëdhëniet diplomatike pas gati 15 vjet ndërprerjeje mes tyre. Marrëdhëniet politike, ekonomike, dhe ushtarake të Washingtonit me Moskën, u ndërprenë në fund të vitit 1917, kur në Rusi triumfoi Revolucioni i Tetorit. Ambasadori i parë sovjetik në SHBA, do të ishte Maxim Litvinov ndërsa ai amerikan në BRSS, William Bullit. Por pavarësisht këtyre marrëdhënieve, dy superfuqitë e botës për dekada me radhë do të ishin kundërshtare në të aspektet.

 

1944 – 17 Nëntori i vitit 44 ishte një ditë e lumtur për gjithë qytetarët e Tiranës. Lufta për çlirimin e Tiranës ishte operacioni më i madh i shkallës operativo-strategjike i zhvilluar nga UNÇSH-ja për çlirimin e qyteteve. Forcat e Brigadave që luftonin në kryeqytet i vazhduan pandërprerë sulmet e tyre për asgjësimin e armikut të rrethuar dhe në mëngjesin e 16 nëntorit u hodhën në sulmin përfundimtar për çlirimin e Tiranës. Si rrjedhojë forcat e Brigadës 1 pushtuan Shtëpinë e Oficerëve, Sahatin, Teatrin, etj. Forcat e Brigadës VIII përparuan në rrugën e Kavajës dhe morën takim me krahun e djathtë të Brigadës I, duke e ngushtuar edhe më shumë unazën e rrethimit të armikut në qendër të kryeqytetit.

 

1945 – Themelohet Organizata për Shkencë, Kulturë, dhe Edukim, e Kombeve të Bashkuara. E njohur ndryshe dhe si UNESCO, kjo organizatë me qendër në Paris, Francë. Qëllimi i saj i deklaruar është të kontribuojë në promovimin e bashkëpunimit ndërkombëtar në arsim, shkencë dhe kulturë. UNESCO ka 193 shtete anëtare dhe 11 anëtarë të asociuar. Shumica e zyrave të saj në terren janë zyra të “grupeve” që mbulojnë tre ose më shumë vende. Ekzistojnë gjithashtu zyra kombëtare dhe rajonale. Anëtare e UNESCO-s është nga viti 1958 edhe Shqipëria.

 

1971 – Lind në Lesnoy Alexandër Popov. Popov, është një notar rus. I konsideruar gjerësisht si notari më i madh i sprintit në histori, Popov fitoi medaljen e arit në 50 metër dhe 100 m stil i lirë në Lojërat Olimpike të 1992. Ai e përsëriti atë në Lojërat Olimpike të 1996, dhe është i vetmi notar në historinë e lojërave olimpike që mbron të dy titujt. Popov, mbajti rekordin botëror në 50 m për tetë vjet, dhe 100 m për gjashtë. Në vitin 2003, në moshën 31 vjeç, ai fitoi medaljen e artë 50 m dhe 100 m në Kampionatin Botëror të Notit në 2003.

 

1973 – Gjatë programit hapësinor Skylab, NASA lëshon Skylab 4 me një ekuipazh prej tre astronautësh nga Cape Canaveral, të Florida-s për një mision 85 ditor. Tre astronautët që ndodheshin në bord, Gerald Carr, Edward Gobson, dhe William Pogue, punuan në hapësirë në një kohë prej 6060 orësh. Ata, kryen eksperimente shkencore në fushat e veprimtarive mjekësore, vëzhgimet diellore, burimet e Tokës, vëzhgimin e Kometës Kohoutek dhe eksperimente të tjera.

 

1979 – Në Bukuresht të Rumanisë, hapet linja e parë e metrosë për këtë qytet. Ai u hap për herë të parë për shërbim në 19 nëntor 1979. Rrjeti drejtohet nga Metrorex. Një nga dy pjesët e rrjetit më të madh të transportit publik të Bukureshtit, Metrorex ka një mesatare prej afro 720,000 udhëtimesh pasagjerësh në ditë, krahasuar me 1,180,000 pasagjerë çdo ditë në sistemin e transferimit STB të Bukureshtit. Në total, sistemi Metrorex është 71.35 kilometra i gjatë dhe ka 47 stacione.

 

2006 – Vdes në moshën 94 vjeçare në San Francisco, Milton Friedman. Friedman, ishte një ekonomist amerikan që mori çmimin Nobel në vitin 1976 në Shkencat Ekonomike. Ky çmim iu dha, për hulumtimin e tij mbi analizën e konsumit, historinë dhe teorinë monetare dhe kompleksitetin e politikës së stabilizimit. Me George Stigler dhe të tjerët, Friedman ishte ndër drejtuesit intelektualë të gjeneratës së dytë të shkollës ekonomike të Chicago-s. Sfidat e Friedman për atë që ai më vonë e quajti “teori naive Kejnesiane” filluan me ri-interpretimin e tij në vitet 1950 të funksionit të konsumit.


This is a companion discussion topic for the original entry at https://memorie.al/kalendari-historik-16-nentor-2022/