Kalendari Historik 15 Prill 2023

1912 – Linja e pasagjerëve britanikë RMS Titanic mbytet në Atlantikun e Veriut në orën 2:20 të mëngjesit, dy orë e dyzet minuta pasi goditi një ajsberg. Vetëm 710 nga 2222 pasagjerë dhe ekuipazhi në bord mbijetojnë. RMS Titanic, deri në atë periudhë prezantohej si krenaria detare e Britanisë së Madhe. Katastrofa e mbytjes së trans-oqeanikut Titanic, konsiderohet si një nga tragjeditë më të mëdha që ka njohur njerëzimi, në kohë paqeje.

 

1924 – lind në Shkodër Jup Kastrati, ka qenë studiues dhe akademik shqiptar. Prej bindjeve antifashist, autoritetet përgjatë pushtimit italian e internuan në kamp përqendrimi, Comando Z, në Kodrat e Tepes, Shkodër, në burgun e Prizrenit. Pas çlirimit ka kryer studimet e larta në fakultetin e filologjisë në Universitetin Shtetëror të Tiranës. U bë Doktor i Shkencave Filologjike më 1982 me disertacionin “Historia e gramatologjisë shqiptare” me 1500 faqe daktilografike. Më 1987 i është akorduar titulli Profesor. Jup Kastrati ka shërbyer në arsim 47 vjet nga të cilat 37 vjet, në shkollën e lartë. Është një nga themeluesit e Institutit të Lartë Pedagogjik të Shkodrës, më 2 shtator 1957, dhe ka punuar shumë për themelimin e Universitetit të Shkodrës. Është dekoruar me urdhrat “Mësues i Popullit” si dhe “Mjeshtër i Madh i Punës“. Ka qenë shef i Katedrës së gjuhës shqipe në Institutin e Lartë Pedagogjik të Shkodrës më 19731990. Jup Kastrati ka mbajtur ligjerata shkencore në universitetet e Tiranës, Prishtinës, Shkupit, Tetovës, Kalabrisë, Napolit, Salernos, Peruxhias, Nju Jorkut, etj. Është autor i shumë librave. Brenda viteve 19561999 ka botuar 35 libra. Titujt shkencore përfshijnë: Docent, Doktor i Shkencave, Profesor.

1945 – Çlirohet nga forcat ushtarake britanike, kampi i përqendrimit të Bergen-Belsen. Fillimisht ky ishte një “kamp shkëmbimi”, ku pengje hebrenj u mbajtën me qëllimin për t’i shkëmbyer ato për të burgosurit e luftës gjermane të mbajtura jashtë shtetit. Kampi u zgjerua më vonë për të akomoduar hebrenjtë nga kampe të tjera. Mbi 50 mijë të internuar të kombësive të ndryshme, vdiqën në këtë kamp, midis të cilëve dhe Anne Frank.

 

1946 – Ndërron jetë në Tiranë, Faik Shatku jurist, ministër dhe përfaqësues shqiptar i prefekturës së Dibrës në Kuvendin Kombëtar përgjatë legjislaturës 1937-’39. Më 01.06.1938 me ndryshimet që u bënë në qeverinë e kryeministrit Koço Kotta, Faik Shatku u mandatua si Ministër i Drejtësisë, detyrë të cilën e mbajti deri në 07.04.1939. Gjatë kësaj periudhe ai nisi reformën për depenalizimin e disa veprave penale, shfuqizoi disa ligje arkaike si dhe ri formatoi legjislacionin procedurial penal dhe civil. Me pushtimin e Shqipërisë, më 7 prill 1939 nga Italia fashiste largohet së bashku me Mbretin Zog I dhe me suitën shoqëruese për në Turqi. Në muajin mars të 1940 kthehet në atdhe, por internohet në Itali, pa asnjë motivacion. Në fillim e mbajnë në burgun e Barit, e pastaj në Bergamos. Në maj të vitit 1941 lirohet nga burgu kthehet në atdhe. Pas kthimit, ai emërohet kryetar i komisionit të kontrollit pranë Ministrisë së Financave. Ndërroi jetë në 15 prill 1946 në Tiranë.

1969 – Koreja e Veriut rrëzon një avion të marinës së Shteteve të Bashkuara mbi Detin e Japonisë, duke vrarë të 31 pjesëtarët e ekuipazhit, në bord. Avioni Lockheed EC-121M, u rrëzua 90 milje detare (167 km) nga brigjet e Koresë së Veriut dhe të gjithë 31 amerikanët (30 detarë dhe 1 Detare) në bord u vranë. Kjo tragjedi përbën humbjen më të madhe të vetme të ajrit të SHBA, gjatë epokës së Luftës së Ftohtë.

 

1986 – Shtetet e Bashkuara nisin Operacionin El Dorado Canyon, Ky operacion ushtarak ajror, konsistonte, në sulmet e saj  bombarduese kundër caqeve libiane. El Dorado Canyon, u krye, në përgjigje të hedhjes në erë, të një diskoteke në Gjermaninë Perëndimore që vrau dy ushtarakë amerikanë. Gjatë këtyre bombardimeve, u sulmua rëndë, dhe rezidenca e liderit libian, Muammar Gaddafi, i akuzuar për financimin e terroristëve.

 

1989 – Një shtypje njerëzore ndodh në stadiumin Hillsborough, të Sheffield Wednesday F.C. në gjysmëfinalen e FA Cup, duke rezultuar në vdekjen e 96 tifozëve të Liverpool-it. Konfrontimet midis tifozerive rivale, respektive të të dyja ekipeve, do të çonin në një kolaps njerëzor ku, tifozët e Liverpool, në përpjekje për të dalë nga kjo situatë, u shtynë me njëri-tjetrin. Kjo do të ishte një nga tragjeditë më të rënda të futbollit anglez.

 

1990 – Vdes në moshën 85 vjeçare, Greta Garbo. Garbo, ishte një aktore suedeze-amerikane e filmit gjatë viteve 1920 dhe 1930. Në vitin 1999, Instituti Amerikan i Filmit u rendit Garbo në vendin e pestë në listën e tyre të yjeve më të mëdhenj të kinemasë klasike Hollywood. Për pjesën më të madhe të karrierës së saj ajo njihej për personalitetin e saj melankolik dhe të mjerë për shkak të portreteve të saj të shumë personazheve tragjikë në filmat e saj.

 

1994 – Miratohet Marrëveshja e Marrakesh në lidhje me themelimin e Organizatës Botërore të Tregtisë. Marrëveshja e Marrakesh, e manifestuar nga Deklarata e Marrakesh, u nënshkrua, në Marok, nga 123 kombe. Kjo, shënoi fundin e bisedimeve bilaterale të  Raundit 8-vjeçar të Uruguait dhe krijimin e Organizatës Botërore të Tregtisë, e cila zyrtarisht hyri në fuqi, duke qenë në 1 Janar 1995.


This is a companion discussion topic for the original entry at https://memorie.al/kalendari-historik-15-prill-2023/