Kalendari Historik 14 Maj 2023

1922 – Lindi në Pozharan të Vitisë Sinan Hasani, udhëheqës komunist, diplomat dhe shkrimtar, ish Kryetar i kryesisë së RSFJ nga 15 maji 1986 deri më 15 maj 1987. Ushtroi funksione të larta politike në Kosovë e në nivel të ish-Jugosllavisë, nga kryetar i Lidhjes Socialiste deri kryetar i Kryesisë partiake të Kosovës, të Kuvendit dhe të Kryesisë së Jugosllavisë deri në fund të dekadës së tetë të shekullit që e lamë, kur nisi zhbërja e Federatës jugosllave. Sinan Hasani ka qenë i njohur si shkrimtar me disa romane që janë botuar edhe në serbisht por edhe në gjuhë tjera të botës. Pas skadimit të mandatit në Presidencën e RSFJ, Sinan Hasani, më 1990, shkon në pension dhe jetoi në Budva të Malit të Zi. Ai prapa vetës ka lënë djalin Ilirin dhe vajzën Dianën. Jeta e tij ndërroi në Beograd më 28 gusht të vitit 2010

 

1925 – Botohet romani i Virginia Woolf “Znj.Dalloway”. “Zonja Dalloway”, është një roman, që detajon një ditë në jetën e Clarissa Dalloway, një grua imagjinare e shoqërisë së lartë në Angli pas Luftës së Parë Botërore. Ky është një nga romanet më të njohur të Woolf. Në Tetor 2005, Znj. Dalloway u përfshi në listën e Time të 100 romaneve më të mirë në gjuhën angleze të shkruara që nga koha e debutuar në 1923.

 

1931 – Pesë civilë të paarmatosur vriten në të shtënat në Aldalen, pasi ushtria suedeze është thirrur të menaxhojë situatën me punëtorët protestues. Gjithashtu  pesë punëtorë të tjerë, u plagosën. Një hetim më vonë konkludoi se nuk kishte prova që punëtorët ishin në të vërtetë të armatosur. Kjo tragjedi cilësohet si një nga më të rëndat në Suedinë e shek të XX.

 

1943 – Vdes në moshën 89 vjeçare Henry La Fontaine. La Fontaine, ishte një avokat ndërkombëtar belg dhe president i Byrosë Ndërkombëtare të Paqes. Ai mori Çmimin Nobel për Paqen në 1913 sepse “ishte udhëheqësi efektiv i lëvizjes së paqes në Evropë”. La Fontaine,  ishte anëtar i delegacionit belg në Konferencën e Paqes në Paris në 1919 dhe në Asamblenë e Lidhjes së Kombeve (1920–21).

 

1948 – Izraeli shpall zyrtarisht deklaratën e pavarësisë dhe vendosjen në krye të tij të një qeverie të përkohshme. David Ben-Gurion, kreu i Organizatës Ndërkombëtare Sioniste u caktua që të jetë Kryeministri i parë i Izraelit. Menjëherë pas deklaratës, Izraeli do të sulmohet nga shtetet fqinje arabe, duke shkaktuar Luftën Arabo-Izraelite të vitit 1948.

 

1955 – Gjatë Luftës së Ftohtë, 8 vende të bllokut komunist, përfshirë Bashkimin Sovjetik, nënshkruajnë një traktat të mbrojtjes reciproke të quajtur Traktati i Varshavës. Anëtare të saj ishin, Bashkimi Sovjetik, Polonia, Gjermania Lindore, Çekosllovakia, Hungaria, Rumania, Bullgaria, dhe Shqipëria. Vendi ynë do të dilte nga ky traktat de facto në vitin 1961 ndërsa de jure në vitin 1968.

 

1973 – Skylab, stacioni i parë hapësinor i Shteteve të Bashkuara lançohet në hapësirë. Skylab ishte stacioni i parë hapësinor, i nisur nga NASA, dhe do të qëndronte për rreth 24 javë në hapësirë në mes të majit 1973 dhe shkurt 1974. Në pamundësi për tu rikthyer nga Transporti Hapësinor, i cili nuk ishte gati deri në fillim të viteve 1980, orbita e Skylabit u kalb dhe u dogj në atmosferë në 11 korrik 1979, mbi Oqeanin Indian.

 

1984 – Lind në New York, Mark Zuckerberg. Zuckerberg, është një sipërmarrës amerikan dhe filantrop. Ai është i njohur për bashkëthemeluesin e Facebook, Inc. dhe shërben si kryetari i saj, zyrtari kryesor ekzekutiv dhe aksionari kontrollues. Ai gjithashtu bashkë-themeloi, dhe është anëtar i bordit të projektit të zhvillimit të anijes diellore me vela Breakthrough Starshot.

 

2004 – Gjykata Kushtetuese e Koresë së Jugut rrëzon votëbesimin e Presidentit Roh Moo-Hyun. Karriera e tij elektorale u zgjerua më vonë në fokus dhe të tejkalimit të rajonalizmit në politikën e Koresë së Jugut, duke arritur kulmin në zgjedhjen e tij për presidencën. Ai arriti një ndjekje të madhe midis përdoruesve të rinj të internetit, veçanërisht në faqen OhMyNews, e cila ndihmoi suksesin e tij në zgjedhjet presidenciale.


This is a companion discussion topic for the original entry at https://memorie.al/kalendari-historik-14-maj-2023/